Theo báo cáo thường niên năm 2021, Công ty cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk, HOSE: VNM) kỳ vọng năm 2022 sẽ tăng thị phần 0,5% lên 56% và tổng doanh thu cũng tăng nhẹ, lên 64.070 tỷ đồng. Tuy nhiên, lợi nhuận dự kiến chỉ đạt 12 nghìn tỷ đồng, giảm hơn 7% so với kết quả đạt được năm 2021 (công ty cũng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận âm trong năm 2021). Đến năm 2026, Vinamilk dự kiến đạt 86,2 nghìn tỷ đồng tổng doanh thu và 16 nghìn tỷ đồng lợi nhuận trước thuế. Tăng trưởng kép cho giai đoạn 2021-2026 lần lượt là 7,2% đối với doanh thu và 4,4% đối với lợi nhuận.
Chiến lược giai đoạn 2022 – 2026 cho thấy công ty vẫn đang loay hoay tìm hướng đi mới trong bối cảnh mảng kinh doanh sữa lâu nay đã bão hòa. Thực tế cho thấy, trong hơn 5 năm qua, quy mô doanh thu của Vinamilk nhìn chung chỉ tăng trưởng ở mức một con số, trong khi quy mô lợi nhuận hầu như không thay đổi xoay quanh mức 12 nghìn tỷ đến 13 nghìn tỷ đồng/năm.
Giá nguyên liệu đầu vào tăng và sự cạnh tranh từ các đối thủ khác trong ngành đã làm giảm tỷ suất lợi nhuận của Vinamilk. Năm 2021, tỷ suất lợi nhuận gộp của Vinamilk đạt 42,5%, giảm mạnh so với mức 46,4% của năm 2020 và 47,3% của giai đoạn 2016 – 2019.
Kết quả là khi tăng trưởng doanh thu chậm, lợi nhuận có khả năng giảm sút. Mặt khác, thực tế là Vinamilk gần như thống trị thị trường sữa việt nam với hơn 55% thị phần, hoạt động này gần như không còn dư địa để tăng trưởng. Từ lâu, ban lãnh đạo công ty thường đặt mục tiêu kinh doanh hàng năm là chiếm thêm 0,5% thị phần trong toàn ngành.
Kết quả giao dịch tiêu cực khiến nhà đầu tư thị trường chứng khoán mất hứng thú với cổ phiếu Vinamilk. Từng được mệnh danh là cổ phiếu vua khi duy trì mức chia cổ tức cao và tăng giá trong nhiều năm liên tiếp, nhưng sau khi đạt đỉnh vào năm 2018, cổ phiếu Vinamilk đã liên tục sụt giảm. Đến nay, giá mỗi cổ phiếu của Vinamilk chỉ còn 76.000 đồng/cổ phiếu, giảm 40% so với mức đỉnh.
Vốn hóa thị trường của Vinamilk cũng sụt giảm tương ứng, chỉ còn dưới 159 nghìn tỷ đồng, rơi khỏi top 10 công ty vốn hóa lớn nhất thị trường.
Các quỹ ngoại cũng không còn ưu tiên nắm giữ cổ phiếu Vinamilk như trước. Khối ngoại tiếp tục bán ròng 150 tỷ đồng cổ phiếu VNM, trong đó các quỹ ETF báo cáo đã bán ròng gần 3,6 triệu đơn vị.
Trước áp lực tăng trưởng, ban lãnh đạo Vinamilk cũng đề xuất một số hướng đi mới. Ví dụ như chiến lược phát triển chuỗi cửa hàng chủ lực của Vinamilk. Cuối năm 2021, Vinamilk có gần 600 cửa hàng (chiếm 5% tổng doanh thu cả nước). Nếu tính cả các cửa hàng của Vinamilk, kênh mua sắm hiện đại chiếm gần 20% tổng doanh thu cả nước vào năm 2021. Doanh thu bán hàng trực tuyến tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2021, nhưng chỉ đóng góp một phần nhỏ trong tổng doanh thu. Theo công ty, lợi thế của Vinamilk là sở hữu chuỗi bán lẻ.
Sắp tới, Vinamilk dự kiến sẽ phân phối thêm các sản phẩm như thịt bò, đường và thương hiệu sữa Mộc Châu. Công ty cũng có thể cân nhắc làm việc với các đối tác để phân phối thêm các sản phẩm F&B thông qua chuỗi cửa hàng “Giấc mơ sữa Việt”.
Về thịt bò, công ty con Vilico của Vinamilk đã ký biên bản ghi nhớ với Sojitz để đầu tư 500 triệu USD vào dự án chăn nuôi bò thịt tại Vĩnh Phúc. Giai đoạn đầu tiên dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2023, với doanh thu ước tính khoảng 2.500-3.00 tỷ đồng sau 5 năm. Vinamilk đang nhắm đến thị trường thịt bò có thương hiệu cao cấp, chủ yếu được tạo ra từ các sản phẩm nhập khẩu.
Mặt khác, công ty cũng mở rộng mảng F&B khi liên doanh với Kido để ra mắt Vibev. Sản phẩm đồng thương hiệu “Oh Fresh” đầu tiên ra mắt vào tháng 11 năm 2021, có sữa đậu xanh tươi và sữa ngô. Sản phẩm được bán thông qua hệ thống phân phối của Vinamilk và Kido.
Thị trường sữa tươi trong nước được kỳ vọng sẽ dần ổn định vào năm 2022, Vinamilk sẽ không còn nhiều dư địa để tăng trưởng trong vòng 2-3 năm tới. Thay vào đó, việc mở rộng sang các lĩnh vực kinh doanh khác như thịt bò sẽ thúc đẩy tăng trưởng hai con số từ năm 2023-24. Doanh thu từ thịt bò ước tính trong 2 năm đầu tiên dự kiến đạt 2 nghìn tỷ đồng.
