Mỹ đang tính không gia hạn một giấy phép, nhằm khiến cho Nga không thể thanh toán trái phiếu đáo hạn cho các trái chủ ở Mỹ. Động thái này của Mỹ có thể khiến Nga rơi vào bờ vực vỡ nợ.
Hàng loạt biện pháp trừng phạt mà phương Tây áp đặt lên Nga kể từ khi quốc gia này triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine 24/2. Nền kinh tế Nga đang bị cô lập khỏi nền kinh tế toàn cầu.
Đến thời điểm hiện tại, Nga cũng không ngồi yên mà liên tục tìm các biện pháp để xoay chuyển tình thế và thực hiện trả nợ đúng hạn với 7 khoản trái phiếu nước ngoài để tránh kết cục vỡ nợ. Tuy nhiên, một giấy phép quan trọng giúp nước này tháng trước thực hiện cú lội ngược dòng sắp hết hạn và có thể sẽ không được gia hạn.
Giấy phép sẽ được gia hạn?
Giấy phép chung tạm thời 9A, được Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ cấp vào ngày 2/3/2022, không lâu sau khi Nga phát động cuộc tấn công Ukraine, cho phép Moscow tiếp tục thanh toán tiền gốc và lãi cho các nhà đầu tư và tránh được vỡ nợ. Giấy phép này đồng thời cho phép nhà đầu tư Mỹ tiếp tục nhận thanh toán từ Chính phủ Nga.
Giấy phép này sẽ hết hạn vào ngày 25/5. Khả năng Washington sẽ gia hạn thêm là cực kỳ thấp. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho biết ít có khả năng Washington sẽ gia hạn giấy phép giúp Nga thực hiện các giao dịch thanh toán trái phiếu với các nhà đầu tư Mỹ.
Những người ủng hộ gia hạn giấy phép cho rằng việc gia hạn giấy phép để Nga tiếp tục thực hiện nghĩa vụ trả nợ sẽ rút cạn số tiền dự trữ của Nga (war chest) trong khi 640 tỷ USD tiền dự trữ ngoại hối của Nga đã bị đóng băng.
Trong khi đó, phe phản đối lập luận rằng Nga phải trả ít hơn 2 tỷ USD nợ nước ngoài cho đến cuối năm. Con số đó không là gì so với doanh thu khí đốt và dầu mà Nga thu được chỉ riêng trong tháng 4 – 28 tỷ USD trong bối cảnh giá năng lượng tăng mạnh.
Các khoản thanh toán trái phiếu tiếp theo của Nga
Đến thời điểm hiện tại, Nga vẫn đang thực hiện được hoạt động chi trả các khoản trái phiếu quốc tế, bất chấp những biện pháp cấm vận tài chính của phương Tây.
Ngày 27/5, Nga có hai khoản trái phiếu Eurobond cần phải thanh toán – 71 triệu USD với trái nước nước ngoài đáo hạn vào 2026 và 29 triệu USD với trái phiếu nước ngoài đáo hạn vào 2036. Cả hai khoản trái phiếu trên đều có thể được thanh toán bằng đồng đô la Mỹ, đồng euro, Francs Thụy Sĩ, bảng Anh, trái phiếu bằng đồng Euro đáo hạn năm 2036 có thêm một điều khoản bổ sung cho phép thanh toán bằng đồng Rúp.
Tuy nhiên, với các lệnh trừng phạt khi Nga và Ukraine xung đột quân sự, Nga khó có thể trả nợ bằng rúp. Cả hai khoản trái phiếu trên có thời gian ân hạn là 30 ngày.
Tiếp theo đó là khoản thanh toán trái phiếu 235 triệu USD hết hạn vào ngày 23/6.
Nga có muốn trả nợ?
Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết, Nga sẽ thanh toán các khoản nợ nước ngoài bằng đồng rúp nếu Mỹ chặn các phương án khác của Moscow. Ông còn khẳng định Nga sẽ không vỡ nợ vì Nga có tiền để trả nợ.
Để tránh vỡ nợ, các khoản nợ cần được thanh toán trong khung thời gian ấn định và bằng đồng tiền tệ quy định.
Tuy nhiên, thực tế còn phức tạp hơn nhiều. Đối tác của White&Case Ian Clark cho biết Nga vẫn có thể trả nợ cho chủ nợ đã đăng ký tại cơ quan lưu ký chứng khoán quốc gia ở Nga, bên ngoài quyền tài phán của Mỹ.
Mặc dù Nga có đủ tiền để trả các khoản nợ hiện tại, nước này vẫn phải tìm kiếm nguồn tài chính nước ngoài. Trong viễn cảnh lệnh thỏa thuận ngừng bắn, Nga có thể cố gắng tái xây dựng mối quan hệ kinh tế quốc tế đã bị đổ vỡ trong cuộc xung đột địa chính trị.
Do đó, một cuộc vỡ nợ sẽ trở thành vết nhơ đối với hệ thống tài chính của Nga và ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận thị trường vốn và đẩy chi phí đi vay lên cao. Do đó, Nga sẽ bằng mọi cách tránh cuộc vỡ nợ trong tương lai.
