Rửa tiền là gì là câu hỏi đang được quan tâm nhiều hiện nay. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng tìm hiểu khái niệm rửa tiền, rửa tiền tiếng Anh là gì, hành vi rửa tiền sẽ bị xử phạt như thế nào.
1. Khái niệm rửa tiền là gì?
Rửa tiền là hoạt động hay hành vi của một cá nhân, tổ chức tìm cách để chuyển đổi các tài sản, khoản lợi nhuận có được từ hành vi tham nhũng hoặc phạm tội, để các tài sản này trở thành “hợp pháp”.
Rửa tiền tiếng Anh có nghĩa là Money Laundering. Cụ thể, danh từ money mang nghĩa là tiền, laundering có nghĩa đen là rửa, giặt giũ.
2. Rửa tiền là gì? Có các hình thức rửa tiền nào?
Thực trạng hiện nay, rửa tiền được thực hiện rất tinh vi dưới nhiều hình thức, giai đoạn đa dạng, tùy thuộc theo từng quốc gia, sở thích, giá trị tài sản,… mà đối tượng lựa chọn để thực hiện hành vi phạm tội. Thông thường, các hình thức rửa tiền phổ biến bao gồm:
Rửa tiền qua các giao dịch trao đổi tiền mặt
Rửa tiền qua trao đổi tiền mặt có thể coi là phương thức truyền thống và được phần lớn tội phạm sử dụng. Những đối tượng này sẽ thực hiện rửa tiền thông qua việc đổi từ đồng tiền nước này sang đồng tiền của nước khác.Tuy nhiên, phương thức này có một lỗ hổng là dễ bị các cơ quan điều tra phát hiện.
Rửa tiền thông qua mua kim loại quý
Các kim loại quý như vàng, bạc, kim cương,… là những tài sản có giá trị vừa cao mà lại vô cùng gọn nhẹ, có thể mua đi bán lại ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào, phạm vi vượt xa một quốc gia. Do đó, đây là phương thức được nhiều tội phạm lựa chọn. Bên cạnh đó, cách thức này cũng khá đơn giản và dễ thực hiện.
Rửa tiền thông qua các kênh đầu tư
Hoạt động rửa tiền thông qua hình thức gửi tiết kiệm, hay mua trái phiếu, tín phiếu cũng được nhiều tội phạm tài chính sử dụng. Lúc này, tiền sẽ được gửi tiết kiệm vào ngân hàng hay được dùng để đầu tư chứng khoán, mua cổ phiếu, trái phiếu,… Việc này có tác dụng làm cho đồng tiền sẽ nằm im trong một thời gian phù hợp với quy định chứng khoán của mỗi quốc gia. Sau đó, đối tượng rửa tiền sẽ rút ra toàn bộ số tiền cả gốc lẫn lãi hay có thể rút một phần, dần dần biến số tiền đó thành tiền hợp pháp.
Rửa tiền thông qua ngân hàng ngầm
Tại một số quốc gia, khi hệ thống ngân hàng của họ hoạt động kém hiệu quả thì thông thường sẽ tồn tại hệ thống ngân hàng không chính thức, hay còn gọi là ngân hàng ngầm. Hệ thống ngân hàng này sẽ hoạt động tương tự như các ngân hàng chính thức khác, tuy nhiên, chi phí dịch vụ tại đây sẽ rẻ hơn và bí mật hơn.
Hệ thống ngân hàng ngầm như trên thường sẽ có đại diện ở nhiều quốc gia khác nhau để dễ dàng thực hiện dịch vụ chuyển tiền từ quốc gia này sang quốc gia khác, hay thành phố này sang thành phố khác trong cùng một quốc gia. Các đối tượng thường lợi dụng nguyên tắc giữ bí mật của ngân hàng ngầm để gửi tiền và yêu cầu nhận lại khoản tiền đó ở một thành phố khác hay quốc gia khác.
3. Tác hại của hành vi rửa tiền là gì?
Rửa tiền là vấn đề nhức nhối không chỉ tại Việt Nam mà còn nhiều quốc gia khác trên thế giới. Hành vi này như “bóng ma”, đem lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế. Cụ thể:
Phá vỡ sự ổn định của nền kinh tế
Trước tiên, hành vi rửa tiền sẽ phá vỡ sự ổn định của một nền kinh tế. Thậm chí, chúng tiềm ẩn nhiều tác hại nghiêm trọng cho cả nền kinh tế chung. Hiện nay, hành vi này đang ngày càng lan rộng ảnh hưởng đến các chủ thể trong nền kinh tế trên thế giới, là mối lo ngại của phần lớn các quốc gia.
Đặc biệt, với những nền kinh tế mới nổi, đây là mục tiêu hàng đầu của tội phạm rửa tiền. Tội phạm rửa tiền có thể phá hủy thành quả kinh tế của một quốc gia, bằng những thủ đoạn hết sức tinh vi, các đối tượng này sẽ hợp pháp hóa tiền và tài sản có nguồn gốc từ hành vi phạm tội của mình.
Gây bất ổn thị trường tài chính – tiền tệ
Rửa tiền sẽ gây ra sự lưu chuyển các luồng tiền trong thế giới ngầm, từ đó, nhu cầu tiền tệ sẽ đột biến, lãi suất và tỷ giá hối đoái cũng bất ổn định. Đặc biệt, ở những quốc gia đang phát triển, quan hệ thương mại của các quốc gia này với nước ngoài thường phụ thuộc vào ngoại tệ.
Tình trạng bất ổn trên thị trường tài chính – tiền tệ sẽ làm mất hiệu lực của chính sách tiền tệ trong nước tại quốc gia đó, dẫn đến việc điều hành kinh tế vĩ mô trở nên khó khăn, nghiêm trọng hơn là bị lệch lạc.
Giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế
Hoạt động của tội phạm rửa tiền ảnh hưởng tiêu cực đến xu hướng đầu tư với rủi ro cao, từ đó làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia. Dòng tiền từ hành vi này thường sẽ không được dùng để đầu tư vào các lĩnh vực phục vụ cho phát triển kinh tế, phần lớn chúng chỉ được đầu tư vào các tài sản mang tính chất che đậy. Các giao dịch ngầm từ rửa tiền sẽ làm giảm hiệu quả kinh tế của các giao dịch hợp pháp còn lại, dẫn đến gây mất lòng tin đối với thị trường kinh tế.
Hệ thống tài chính bị thao túng
Các băng nhóm tội phạm có thể thao túng hệ thống tổ chức tài chính, gây bất ổn cho hệ thống ngân hàng, làm giảm uy tín và chất lượng của đội ngũ nhân viên. Rửa tiền còn gây mất cân bằng cơ cấu nợ và tài sản của các ngân hàng, ảnh hưởng tiêu cực đến cả hệ thống ngân hàng nói chung.
Bên cạnh đó, sự xuất hiện của các tổ chức tài chính mang tính che đậy sẽ gây bất ổn cho hệ thống tài chính, ảnh hưởng đến hoạt động của các tổ chức tài chính hợp pháp.
4. Xử lý hành vi rửa tiền theo quy định của pháp luật như thế nào?
Rửa tiền đem đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế. Do đó, công tác phòng, chống rửa tiền là vấn đề được đặt ra hàng đầu tại mỗi quốc gia. Tội phạm rửa tiền sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể:
Căn cứ cấu thành tội rửa tiền
Theo Điều 324, Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017, để khởi tố một vụ án hình sự nói chung, rửa tiền nói riêng cần phải xem xét đến 4 yếu tố cấu thành nên tội phạm bao gồm: Khách quan, chủ quan, khách thể, chủ thể:
- Về mặt khách quan: Người thực hiện hành vi phạm tội thuộc một trong những hành vi quy định tại Khoản 1, Điều 324, Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.
- Về mặt chủ quan: Người thực hiện hành vi phạm tội đã biết và buộc phải biết hành vi của mình là nguy hiểm, xâm hại trật tự, an ninh xã hội tuy nhiên vẫn thực hiện, mong muốn hậu quả xảy ra. Mục đích của hành vi này là chuyển đổi, hợp pháp hóa nguồn gốc các lợi nhuận hay tài sản bất chính có được.
- Về khách thể: Người thực hiện hành vi rửa tiền che đậy nguồn gốc bất hợp pháp của số tiền, tài sản do bản thân hay người khác phạm tội mà có. Hành vi này gây ảnh hưởng đến trật tự an ninh xã hội, cản trở cơ quan điều tra phát hiện tội phạm.
- Về chủ thể: Bất kỳ công dân nào đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự quy định trong Điều 12, Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.
Mức xử phạt hình sự
Theo Điều 324, Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017, tùy vào chủ thể thực hiện, hành vi vi phạm mà có các khung hình phạt khác nhau. Cụ thể
Đối với cá nhân được quy định tại Khoản 1-5, Điều 324:
- Hình phạt cao nhất là tù trong 15 năm, thấp nhất là trong 6 tháng.
- Ngoài ra, tội phạm còn có thể bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng-5.000.000.000 đồng.
- Cấm đảm nhiệm các chức vụ.
- Cấm hành nghề hoặc làm việc nhất định trong từ 1-5 năm
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Đối với pháp nhân thương mại được quy định tại Khoản 6, Điều 324:
- Phạt tiền cao nhất là 20.000.000.000 đồng, thấp nhất là 1.000.000.000 đồng.
- Đình chỉ hoạt động.
- Cấm huy động vốn, cấm kinh doanh, hoạt động trong một số lĩnh vực.
Trên đây là thông tin trả lời cho thắc mắc rửa tiền là gì, rửa tiền tiếng Anh là gì, tội rửa tiền bị xử lý như thế nào. Hy vọng những thông tin vừa rồi đã hữu ích đối với bạn.
