Trái ngược với xu hướng chung của cổ phiếu công nghệ thế giới, cổ phiếu công nghệ Việt Nam đều đã có lợi nhuận và không cần huy động vốn từ bên ngoài. Một số công ty còn là “bò sữa tiền mặt” với cổ tức tiền mặt trả đều đặn qua các năm.
Một “bong bóng dotcom” đang lặp lại?
Tính từ đầu năm 2022, nhóm chỉ số NASDAQ đại diện cho các cổ phiếu công nghệ đã giảm 26% dưới tác động nặng nề của triển vọng lãi suất cao hơn, khi Fed và các ngân hàng trung ương lớn khác trên thế giới tìm cách kiềm chế lạm phát bằng cách thắt chặt chính sách tiền tệ. Đối với giới đầu tư toàn cầu, việc đặt cược vào cổ phiếu công nghệ tại các thị trường phát triển trong những tháng biến động mạnh gần đây gợi nhớ đến “bong bóng dot-com” năm 2000. Khi bong bóng vỡ, chỉ số NASDAQ lúc đó đã lao dốc gần 80% từ trong giai đoạn 2000-2022.
Với bối cảnh lạm phát tại Mỹ tăng cao nhất trong vòng 40 năm trở lại, các nhà đầu tư đã thay đổi cách đánh giá các công ty công nghệ và tập trung nhiều hơn vào khả năng tạo dòng tiền và lợi nhuận, thay vì chỉ đơn thuần tăng trưởng doanh thu và người dùng như trước đây. Theo đó, giá cổ phiếu của nhiều công ty công nghệ tại các thị trường phát triển đang điều chỉnh mạnh.
Định giá suy giảm chỉ là khởi đầu, một số công ty còn đang bắt đầu cắt giảm và thu nhỏ quy mô nhân sự khi áp lực đạt được lợi nhuận ngày càng tăng và việc tìm kiếm tăng trưởng đơn thuần không còn dễ dàng. Mỗi tuần qua đi, lại có thêm tin tức mới về một công ty công nghệ sa thải nhân viên hoặc ngưng tuyển dụng mới kể từ đầu năm 2022. Chẳng hạn, Robinhood, Peloton, Netflix và Cameo đều tuyên bố sa thải. Meta, Uber, Snap, Instacart và Lyft cho biết họ sẽ tuyển dụng chậm hơn so với trước đây.
Tránh xa các công ty chưa có lợi nhuận và dòng tiền
Trong bối cảnh vĩ mô thay đổi, các chuyên gia khuyến nghị hãy tránh xa các công ty công nghệ non trẻ vẫn chưa tạo được năng lực tài chính thực sự và chỉ tập trung vào các công ty đã trưởng thành và đã có lợi nhuận.
“Nhìn chung, lĩnh vực công nghệ đã giảm khá mạnh ở Mỹ. Có hai loại công ty công nghệ được niêm yết ở Mỹ – một là công nghệ mới như Zoom, chỉ đi lên trong đại dịch và các công ty công nghệ trưởng thành”, Neil Parikh, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Quỹ tương hỗ Parag Parikh (PPFAS MF).
“Một số công ty new economy không có doanh thu hoặc lợi nhuận và chỉ được tài trợ hoàn toàn bởi vốn cổ phần tư nhân. Với lãi suất tăng, thời đại tiền rẻ đó sắp kết thúc, đây là chỗ bạn nên tránh xa”, Parikh nói thêm.
“Các công ty công nghệ trưởng thành là các công ty như Google, Microsoft và Amazon. Họ có một mô hình doanh thu tốt, có lợi nhuận cao hơn và hiện đang ở mức định giá hấp dẫn”, Parikh nói thêm.
Đây cũng là lý do quỹ chủ lực ARK Innovation ETF – nổi tiếng với việc tất tay vào những tên tuổi rủi ro nhất, hào nhoáng nhất trong giới cổ phiếu công nghệ, tiền mã hóa… của bà Cathie Wood mất hoàn toàn ưu thế so với chỉ số S&P 500 của thị trường chứng khoán Mỹ. Tính đầu năm 2022, quỹ ARK Innovation ETF đã bị cuốn văng hơn 55% gần như mất toàn bộ thành quả đạt được trong giai đoạn đại dịch.
Hiệu suất đầu tư của quỹ ARK Innovation ETF
Trong khi đó, quỹ Pacer US Cash Cows 100 ETF (mã COWZ) theo dõi các công ty vốn hóa trung bình và lớn có lợi suất dòng tiền tự do cao, đã chứng kiến dòng vốn chảy vào mỗi tuần trong năm nay. Tài sản của quỹ này đã tăng lên 5,6 tỷ đô la từ 1,3 tỷ đô la vào đầu năm 2022. Tính từ đầu năm, COWZ đã tăng 7,2% so với mức lỗ gần 22% của S&P 500.
“Trong bối cảnh tăng trưởng chậm lại, dòng tiền sẽ trở nên có giá trị hơn”, Ellen Hazen, chiến lược gia thị trường và quản lý danh mục đầu tư tại F.L.Putnam, cho biết. “Thị trường đang trả thưởng cho các công ty có dòng tiền. Và các công ty không có dòng tiền, mà chúng ta sẽ gọi là các cổ phiếu giá trị chất lượng thấp, đang bắt đầu có diễn biến kém hiệu quả. Diễn biến này nhiều khả năng sẽ tiếp tục”.
Cổ phiếu công nghệ Việt Nam ngược dòng với tăng trưởng bền vững và dòng tiền dồi dào
Tại thị trường Việt Nam, nhóm cổ phiếu công nghệ vẫn được nhắc tới với các đại diện FPT (Công ty cổ phần FPT), CTR (Tổng Công ty cổ phần Công trình Viettel), CMG (Công ty cổ phần Tập đoàn công nghệ CMC)… Các cổ phiếu công nghệ hầu hết thuộc về các doanh nghiệp đã hoạt động lâu năm và có lợi nhuận.
Đơn cử như FPT, tập đoàn này đã duy trì lợi nhuận tăng trưởng liên tục trong gần 10 năm qua (không tính tác động của việc tái cơ cấu FPT Retail và Synex FPT vào năm 2017-2018). Trong 4 tháng đầu năm, FPT tiếp tục ghi nhận LNST tăng gần 32% so với cùng kỳ trong bối cảnh các công ty công nghệ tăng trưởng nóng phải chật vật đạt đến điểm hoà vốn.
Bên cạnh đó FPT cũng nắm giữ một khoản tiền mặt và dòng tiền từ hoạt động kinh doanh khổng lồ với khoảng 26,4 nghìn tỷ đồng, tương đương hơn 1 tỷ USD, tiền gửi tại quý 1/2022 và hơn 5,8 nghìn tỷ từ dòng tiền hoạt động kinh doanh năm 2021.
Về mặt nhân sự, FPT cũng vẫn tiếp tục tuyển dụng nhân sự cho các dự án công nghệ lớn ở các thị trường lớn như Mỹ, Nhật, châu Á và Việt Nam và công bố dự định tăng tuyển bình quân hơn 15% mỗi năm trong 3 năm tới.
Với những điểm tích cực này, cổ phiếu FPT đã có kết quả tương đối khả quan với mức tăng 11% từ đầu năm 2022 so với mức giảm khoảng 14% của VNINDEX và vượt xa mức lỗ của các công ty công nghệ toàn cầu.
FPT cũng có truyền thống chia cổ tức tiền mặt mỗi năm 20%. Ngoài ra, doanh nghiệp sẽ chia thêm cổ phiếu thưởng tùy vào kết quả hoạt động kinh doanh. Như năm 2021, phương án chia cổ tức gồm 20% bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu 20%.
