Mỹ liệu có đẩy nhanh việc tăng lãi suất?
Theo giới quan sát, Fed đã quá chậm chạp trong việc tăng lãi suất. Điều đó khiến cơ quan này phải gấp rút dừng việc tăng giá và đối mặt với nguy cơ suy thoái kinh tế.
Theo CNNTháng trước, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ tháng 12 năm 2018. Giới quan sát cho rằng cơ quan này sẽ mạnh tay tăng lãi suất để kìm hãm đà tăng giá tiêu dùng.
Tại một sự kiện hồi đầu tuần, ông James Bullard – Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang St. Louis – nhấn mạnh, Fed cần “cấp tốc” tăng lãi suất để đối phó với lạm phát. Ông Bullard đề xuất mức tăng lên tới 75 điểm cơ bản, tương đương 0,75 điểm phần trăm.
Trong những tuần gần đây, Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng liên tục phát đi tín hiệu rằng cơ quan này sẽ đẩy mạnh việc tăng lãi suất.
|
Lạm phát cao trở thành mối quan tâm hàng đầu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ vào thời điểm này. Ảnh: Reuters. |
Hành động quá muộn
Mới đây, bà Mary Daly – quan chức Fed chi nhánh San Francisco – cũng cam kết tăng lãi suất và bày tỏ lo ngại về lạm phát. Bà cho rằng mối nguy từ lạm phát cũng đáng lo ngại như vấn đề thất nghiệp.
Điều này cho thấy Fed có thể sẵn sàng gác lại mục tiêu giảm tỷ lệ thất nghiệp để tập trung đối phó với lạm phát. Việc thắt chặt các chính sách cũng khiến triển vọng tăng trưởng kinh tế Mỹ xấu đi.
Johan Grahn, phó chủ tịch tại AllianzIM, cho biết: “Fed lẽ ra nên chớp lấy cơ hội để tăng lãi suất sớm. Họ muốn làm rất nhiều điều vào thời điểm này, nhưng gần như đã quá muộn”.
“Họ đã không thể đón đầu làn sóng tăng giá. Vì vậy, bây giờ, họ phải hành động mạnh mẽ trong việc tăng lãi suất”, ông nói thêm.
Hầu hết các nhà đầu tư đều tin rằng FED sẽ tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm tại cuộc họp vào tháng Năm. Khoảng 70% nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm vào tháng Sáu.
Điều này sẽ khiến mặt bằng lãi suất tăng đáng kể so với thời điểm đầu năm, khi lãi suất đã gần bằng không.
Lần cuối cùng Fed tăng lãi suất lên 0,5 điểm phần trăm là vào tháng 5/2000, khi ông Alan Greenspan vẫn còn là chủ tịch Fed. Điều này cũng xảy ra ngay sau khi bong bóng dot-com đạt đỉnh.
Lần cuối cùng lãi suất tăng lên 0,75 điểm phần trăm cũng là dưới thời ông Greenspan, vào tháng 11/1994.
Theo ông José Torres – chuyên gia kinh tế cấp cao tại Interactive Brokers, Fed đang ở thế khó. “Cơ quan này phải nhanh chóng thắt chặt chính sách và hy vọng rằng việc tăng lãi suất không ảnh hưởng đến nền kinh tế. Đó là cách duy nhất mà họ có vào thời điểm này”, ông nói thêm.
Ông Torres nói: “Hành động quá muộn đã làm giảm tính linh hoạt mà Fed có được.
Áp lực suy thoái
Theo số liệu chính thức do Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 12/4, chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 1981.
Cụ thể, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 8,5% so với một năm trước đó (trên cơ sở chưa điều chỉnh), cao hơn mức ước tính 8,4% của Dow Jones. Đây là mức tăng giá chưa từng thấy kể từ thời kỳ lạm phát đình trệ diễn ra vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980.
Lạm phát gia tăng khiến thu nhập không thể theo kịp với chi phí sinh hoạt. Theo báo cáo của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, thu nhập thực tế trung bình theo giờ của người Mỹ đã giảm 0,8% trong tháng qua.
Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm hiện dao động quanh mức 2,9%, tăng khoảng 1,4 điểm phần trăm so với cuối năm 2021. Điều này gây áp lực lên lãi suất thế chấp và các khoản cho vay mua nhà.
Lãi suất tăng có thể hạ nhiệt thị trường nhà ở quá nóng. Nhưng điều đó cũng sẽ giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế.
|
Giá thực phẩm và năng lượng tăng đang đè nặng lên túi tiền của pngười tiêu dùng Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Cuối những năm 1970 và đầu những năm 80, lạm phát cao buộc Fed phải mạnh tay tăng lãi suất lên 20%. Điều đó đã dẫn đến một cuộc suy thoái kép. Không dừng lại ở đó, kinh tế Mỹ tiếp tục suy thoái ngắn vào năm 1980 và suy thoái kéo dài từ giữa năm 1981 đến cuối năm 1982.
Sau đó, Fed đã rất cảnh giác với hậu quả của việc lãi suất cao. Ví dụ, cơ quan này bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 7 năm 1995. Đến năm 2001, sau cuộc đại khủng hoảng thị trường chứng khoán, Fed đã hạ lãi suất 11 lần.
Jenny Renton tại công ty quản lý đầu tư Ruffer lo ngại rằng Fed có thể mạnh tay tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Điều này có thể dẫn đến suy thoái kinh tế.
Nếu kịch bản này xảy ra, Fed có thể cần phải nhanh chóng cắt giảm lãi suất một lần nữa và gây ra nhiều biến động hơn.
Bà cảnh báo: “Fed có thể đã mắc sai lầm về chính sách. Họ đã phản ứng quá muộn và giờ phải đối mặt với áp lực suy thoái”.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng Fed nên tập trung vào giải quyết lạm phát, thay vì tăng trưởng chậm lại. Bởi vì thị trường việc làm vẫn còn mạnh mẽ với tỷ lệ thất nghiệp chỉ ở mức 3,6%.
